Strooilicht

Je hoort, vooral bij xenonlampen, vaak over strooilicht. Sommige lampen veroorzaken veel strooilicht, andere zouden vrij van strooilicht zijn. Is dat zo? En wat is precies strooilicht, waardoor ontstaat het en wat is er zo slecht aan?

Strooilicht is licht dat schijnt op plaatsen waar het niet hoort te schijnen. Het is verspilde energie en dus slecht voor milieu en portemonnee.

De standaard koplampen in de punto hebben een H4-halogeenlamp. In die lamp zitten twee gloeidraden, één voor grootlicht en één voor dimlicht. Zo ziet zo’n lampje er uit:

We praten vooral over strooilicht als de lamp in dimlichtstand staat. De oorzaak van strooilicht ligt in de lamp en de reflector. De combinatie veroorzaakt het strooilicht.

Een reflector in een autolamp werkt het best als de lichtbron zich in het brandpunt van de reflector bevindt. De twee spiralen van een H4-lamp zitten echter achter elkaar en kunnen zich dus niet beiden in het brandpunt bevinden. Bij H4 is de grootlichtspiraal in het brandpunt en de dimlichtspiraal zit er net naast. Het licht van de dimlichtspiraal (een uitvinding uit 1915 van de Guide Lamp Company) wordt voor iets minder dan de helft gereflecteerd/tegen gehouden, zodat het standaard lichtbeeld ontstaat met een rechte cutoff met bermverlichting onder een hoek van 15 graden. De bermverlichting is van belang voor het goed kunnen zien van de verkeersborden langs de weg.

Het tegenhouden van het licht werkt niet voor 100%. Een deel van het licht lekt langs het kleine reflectortje in de gloeilamp en het glas van het lampje heeft een brekingsindex, waardoor het licht de lamp niet volledig rechtuit verlaat, maar deels allerlei kanten op schijnt. Dit zorgt ervoor dat een deel van het licht toch boven de cutoff schijnt.

Bij een bi-xenon-lamp is er veel meer strooilicht. Dit heeft twee redenen. 1. Ze geven sowieso veel meer licht, dus ook het strooilicht heeft een hogere intensiteit en 2. De lamp heeft een bewegende reflector, die het licht tegen moet houden zodat het niet boven de cutoff komt, maar de vorm van de reflector, te zien op deze foto,

zorgt voor veel ‘lekkage’ van licht. De reflector is vele malen groter dan die van de halogeenlamp en het licht kan veel meer kanten op en lekt dus veel meer boven de cutoff. Voorbeeld van het lichtbeeld met een bi-xenon-lamp in de punto:

Boven de cutoff zie je een grote wolk aan strooilicht.

Beter is het om een xenon-lamp met een projectorlens te nemen. Dit kan een H4-lamp met bewegende shutter zijn of een aparte lamp met lens alleen voor het dimlicht. De lampen hebben geen bermverlichting die omhoog schijnt, daar dit tegenliggers en voetgangers en dergelijke te veel verblindt. Het lichtbeeld ziet er dan zo uit:

Vaak wordt er gezegd dat deze lampen vrij zijn van strooilicht. Dat is echter niet zo. Ze geven voldoende strooilicht om bijvoorbeeld borden naast de weg en borden boven de snelweg te kunnen lezen. Hoe kan je zien of er strooilicht is? Heel eenvoudig… de cutoff is als je voor de auto staat altijd lager dan de hoogte van de lampen. Staje dus met je hoofd boven de cutoff (als je rechtop staat) en zie je dat de lampen branden, dan zie je dus strooilicht. Strooilicht-vrije lampen zal je niet vinden.