Einde van het xenon-tijdperk is nabij…

De ontwikkelingen op het gebied van de Cree Leds gaan hard, erg hard. Zo hard zelfs dat ze, naar mijn verwachting rond 2015 de xenonverlichting in auto’s en motorfietsen verdringen.

Momenteel richt men zich voornamelijk op de vervangingsmarkt. Halogeen- en xenonlampen worden vervangen door leds, die in dezelfde lamphouder geplaatst worden.

De leds worden daarom geleverd in de bekende H1-, H3-, H7- en H11-voetjes en ook in de andere bekende voetjes.

De nieuwste cree leds worden nu in de H4-uitvoering geleverd, met een led voor het grootlicht en een aparte led voor het dimlicht. Voordeel hiervan is dat ze geen opwarmtijd hebben en er ook geen reflectoren hoeven te kantelen, zoals bij bi-xenon het geval is.

De leds worden zo geconstrueerd dat ze op 12 volt werken, maar ook hogere spanningen is voor veel lampen met voorschakelunit geen probleem. De lampen werken dus ook gewoon in 24 volt vrachtwagens.

De leds hebben een ingebouwde of een externe driverunit. Ze werken namelijk het best als ze een constante stroom toegevoerd krijgen, onafhankelijk van de ingangsspanning.

De prijs is nu nog wat aan de hoge kant, maar kan zich goed meten met xenon. Een dubbele H4-lamp met voorschakelunits kost ongeveer € 100,- (eind 2013). Deze prijzen zullen alleen nog verder dalen. Ze leveren ongeveer 1800 lumen aan licht, wat ongeveer het dubbele is van halogeen en ongeveer de helft tot twee derde van wat een xenonlamp levert. Ze gebruiken ca. 25 Watt, waardoor ze zonder problemen in de punto gezet kunnen worden, mits voorzien van canbuskiller, net als bij xenon.

Cree maakt gebruik van coderingen in de leds. Dit zijn Cree CXA1512-leds.

Kijken we naar een standaard halogeenlamp, dan ziet dat er zo uit:

Een lamp geeft het beste beeld als de lichtbron een punt is, dat zich bevindt in het brandpunt van de lens (combinatie glas en reflector). Het bovenste spiraal is het dimlicht. Je ziet er een klein reflectortje achter zitten, die ervoor zorgt dat er alleen licht omhoog schijnt en zo min mogelijk omlaag. De reflector en glas draaien deze lichtstraal om, zodat je het standaard lichtbeeld krijgt, inclusief de standaard bermverlichting, in een hoek van 15 graden omhoog. Het grootlicht is de spiraal eronder. Deze straalt alle kanten uit, naar de boven- en de onderkant van de reflector. Het licht gaat dus naar voren in een bundel die zowel omlaag als vooruit en omhoog schijnt. De grootlichtspiraal zit exact in het brandpunt, de dimlichtspiraal niet. Maar dat is ook niet zo erg, het mag best ietsie ernaast zitten.

Kijken we nu naar de LED-lampen hierboven,  dan zie je rechts de kant van het dimlicht. Deze straalt dus perfect omhoog, omdat het een eenrichtingstralende LED is. Hij zit exact op de plek van de normale dimlichtspiraal en zal dus hetzelfde licht beeld (of beter) geven dan de halogeenversie.

Zet je het grootlicht aan, dan gaan beide leds branden. De grootlichtled (links op de foto) straalt omlaag, vanaf exact dezelfde plek als de halogeenspiraal en de dimlichtled brandt vanaf de plek van de dimlichtspiraal. Het grootlicht is hierdoor exact gelijk aan het dimlicht, met als extra erbij dat er nu ook naar voren en omhoog geschenen wordt. Dit geeft dus een mooi egaal lichtbeeld, zoals we het willen zien.

De kwaliteit van de lichtbundel van een ledlamp in een reflectorlamp is natuurlijk afhankelijk van de kwaliteit van de reflector en zal dus niet veel beter worden, behalve dat het meer licht geeft.

De combinatie heeft niet de nadelen van een bi-xenon H4-lamp. Deze heeft een bewegende reflector, welke in combinatie met de lamprefector veel strooilicht veroorzaakt.

Het beste resultaat zal je toch behalen met een LED-lamp in een projectorlamp, waarbij het lichtpunt exact in het brandpunt van de lens moet vallen. Het is geen probleem om ze in een xenon-projectorlamp te zetten, mits de led op dezelfde plek gemonteerd wordt als het lichtpunt van de xenonlamp.

Doordat xenonlampen veel meer licht geven dan halogeen, hebben deze lampen geen schuin omhoog schijnende bermverlichting, omdat dat mensen kan verblinden. Dat is dus het nadeel van een xenon-lamp in xenon-projector. Het heeft dus geen bordverlichting, maar de lampen geven toch nog genoeg strooilicht, zodat de borden alsnog goed te zien zijn. Zo ‘heb ieder nadeel ze voordeel’.

In de dagrijlampen van de punto zitten 21W halogeenlampen. Deze zijn te vervangen door leds, wat velen al gedaan hebben. Vaak moest hiervoor een weerstand parallel gezet worden. Met de nieuwste cree leds in T20-voetje hoeft dat niet meer. Je koopt gewoon een 20 watt cree led in T20. Geeft een zee aan licht en geen foutmeldingen. In mijn H11-mistlampvoetjes had ik al 20 Watt cree leds. In T20 zijn ze inmiddels ook gewoon leverbaar.

Prijs ca. € 15,- per stuk.

Ook in onze T10-voetjes kan je nu standaard 5watt cree leds plaatsen. Naar verwachting geven deze geen foutmelding op het canbussysteem. Deze ledjes koop je in wat grotere aantallen al voor € 5,-.

Let op, de prijzen komen uit china. In nederland/belgie zijn ze voorlopig ca. 3 x zo hoog.

Update 2015:

Vandaag de H1 ledlampen in het grootlicht van de dectanes ingebouwd. Ik moet zeggen, het is geen klusje voor beginnende hobbyisten 😕
De lamp paste niet in het voetje, dus moest daar de dremel aan te pas komen. Daarna paste hij wel, maar de klemmetjes die het lampje op zijn plek houden konden niet dicht, door de koeling die op de lampen zit. Dus zelf een manier verzonnen met bindijzer om de lampen op hun plek te houden. Toen ik de lamp met lamphouder in de dectanes deed, kon ik niet meer bij de schroeven waar je hem mee vast zet. Dus ook weer klooien om dat voor elkaar te krijgen.
Maar, ze zitten en ze geven veel, heel veel licht en, erg belangrijk, als ik sein, dan gaat de radio niet ineens over op de USB of wat dan ook. Geen storingen meer op het blue & me systeem.

Foto’s maken is moeilijk van brandende lampen, maar ik heb het toch maar geprobeerd met mijn action cam.

Daar de bumper er toch af moest, gelijk ook de knipperlichten voor vervangen door leds. Door de folie op de lampen waren de lampen wat minder goed zichtbaar. De oranje leds geven veel meer licht, dus is dat probleempje ook opgelost.

Gelukkig sta ik tegenwoordig binnen te sleutelen…

Close-up van de ledlamp, te zien is dat er een blauw filter om de lamp zit om hem 8000k te maken.

Komt redelijk overeen met de 8000k van de dimlichten

Dit is met dimlicht aan:

Dit is met grootlicht aan:

Dit is met dimlicht aan:

Dit is met grootlicht aan:

Deze lampen werken zonder canbuskillers. Ze gebruiken inderdaad 40 Watt, wat genoeg is voor het canbussysteem. Dat is ideaal, want als er een led kapot gaat, krijg ik dus netjes een melding op het display.

Alleen heb ik blijkbaar weer iets losgetrokken, want de aloude fout: controleer parkeerlichten komt weer naar voren :-))))